ComPASSIE: niet sexy, wél iets om naar te streven

Je hebt de term compassie vast wel eens voorbij zien komen. Het kent niet zo’n hype als mindfulness, maar wordt wel vaak in een adem met mindfulness genoemd.
Ik denk dat we er nog veel te weinig mee doen. En vandaag 14 februari, Valentijnsdag, is een mooie dag om er weer eens bij stil te staan: het hebben van compassie...
Hopelijk ben jij na het lezen van dit artikel geïnspireerd om weer compassievoller door het leven te gaan. 

Compassie als leefregel

Het hebben van compassie betekent simpelweg dat je anderen behandelt zoals jij zou willen dat anderen jou behandelen. Hey, dat klinkt bekend toch? Deze leefregel, ook wel de gouden regel genoemd, wordt namelijk in de meeste wereldreligies gehanteerd. En misschien ken je deze oudhollandse uitdrukking ook wel: “Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe gij ook een ander niet.” Een eenvoudige wijsheid die je waarschijnlijk net zo logisch vind als ik. En toch denk ik dat je genoeg voorbeelden kan bedenken van situaties waar deze logica niet opgaat. Zijn we het vergeten, verleerd of hebben we een groter belang dan het hebben van compassie?

 
Compassie als sleutel tot succes

Het hebben van compassie wordt dus al eeuwen nagestreefd. Maar uit onderzoek in de laatste decennia is gebleken dat compassie een sleutelrol speelt in het functioneren en presteren van mensen. En met name het positieve effect op stress-management is in deze tijd een belangrijke reden om hier vaker bij stil te staan. We leven tenslotte in drukke, veeleisende maatschappij die onze stressbestendigheid en veerkracht dagelijks op de proef stelt.

 
De 3 bouwstenen van compassie

De Amerikaanse psychologe en compassie-expert Kristen Neff heeft 3 bouwstenen voor compassie geformuleerd: zelf-vriendelijkheid, gedeelde menselijkheid en mindfulness. Een korte uitleg per bouwsteen:

• Zelf-vriendelijkheid i.p.v. onszelf veroordelen

Wees vriendelijk naar jezelf in plaats van jezelf steeds te veroordelen. Kies voor zorg en begrip in plaats van hardheid.

• Gedeelde menselijke ervaring i.p.v. onszelf isoleren

De tweede bouwsteen is het erkennen van onvolmaaktheid. Iedereen maakt fouten. Dat maakt ons allen mensen. I.p.v. te focussen op falen kan je fouten beter accepteren en begrip opbrengen dat we als mens nu eenmaal fouten maken. Dat wil niet zeggen dat we niet kunnen leren van onze fouten!

• Mindfulness tegenover over-identificeren

En de 3e bouwsteen is die van mindfulness en helpt je om pijnlijke gevoelens in perspectief te plaatsen. Je mag die pijn toelaten, zonder ervan weg te rennen. En zoom voldoende uit, zodat je ziet dat jij als persoon en je gevoelens niet hetzelfde zijn.  

De eenvoud van compassie op de werkvloer

Het lijkt een open deur: een ander behandelen zoals je zelf ook behandelt wilt worden. Maar hoe lastig dit in de praktijk is, wil ik je laten zien met dit herkenbare voorbeeld:
 
Op het laatste moment schiet je collega een afspraak in je Outlook-agenda. Je reageert direct afwijzend en geïrriteerd, omdat je die tijd graag anders had besteed. Terwijl je collega je hulp hard nodig heeft en zich afvraagt of ze iets verkeerds heeft gezegd of gedaan. Met tegenzin help je je collega met haar probleem en je gaat daarna weer verder met je eigen werk. Het probleem is verholpen, maar je bent allebei niet blij.
 
Deze situatie is op zich niet onoverkomelijk en relatief onschuldig. Maar regelmatig dit soort botsingen in een team doen afbreuk aan het onderlinge vertrouwen en het gevoel van saamhorigheid.
 
Hoe anders zou het zijn als je de 3 bouwstenen van compassie zou gebruiken:
 
1 Vriendelijk zou vragen naar de reden en urgentie van de afspraak
2 Je zou verplaatsen in haar situatie
3 Je zou aanbieden om haar op een geschikt moment te helpen
 
Waarschijnlijk vergroot dit de onderlinge band en het gevoel van waardering. Het is de collegialiteit die je zelf zou waarderen als je je collega om hulp zou vragen. Dát is compassie op de werkvloer.

Compassie – tips voor de komende maand

Tip 1 – Vertraag

Een van de belangrijkste redenen voor het ontstaan van conflicten is de snelheid waarmee er gereageerd wordt op een vraag. Als je iets meer tijd neemt om de vraag te begrijpen en eventueel verder uit te vragen, kan je er met meer compassie op reageren.

Tip 2 – Verplaats je eens in de positie van de ander

Soms zijn we te druk met het verdedigen van onze eigen rots, dat we voorbij gaan aan de behoefte van de ander. Probeer je af en toe te verplaatsen in een ander perspectief en je krijgt een beter gesprek.

Tip 3 – Leer fouten maken

Klinkt stom, maar we zijn weinig vergevensgezind als het gaat om het maken van fouten. Fouten maken hoort erbij (bouwsteen 2) en maakt het proces van ontwikkelen makkelijker en leuker. Haal jezelf of je collega niet meteen diep door het stof voor elke fout. Erkennen en bijsturen is een veel vriendelijkere én effectievere manier om samen verder te komen.

Sneeuwbaleffect

Iedere compassievolle actie leidt tot meer compassie. Ik ben benieuwd naar het positief effect van jouw acties.
Ga jij zorgen voor een sneeuwbaleffect de komende maand?

Ik hoor het graag!

Met een MIND vol POWER,
Manon

Compassion Fatigue in de zorg

COVID-19 heeft tot buitengewone arbeidsomstandigheden in o.a. de zorg geleid. De verder toegenomen werkdruk heeft gezorgd voor een mentale en fysieke worsteling bij de meerderheid van zorgmedewerkers.
De wereldwijde onderzoeksresultaten naar compassion fatigue, vicaris trauma en burn-out geven gelukkig steeds betere handvatten voor interventie, preventie, risicomanagement en best practices.

MIND vol POWER volgt dit onderzoek op de voet en ondersteunt met zeer actuele kennis teamleiders in de zorg.

Zoek jij hulp voor jouw team of een team binnen jouw organisatie? Neem contact op via contact@mindvolpower.nl